فروردین
تاریخچه ماشین ظرفشویی؛ از ایده اولیه تا تولید صنعتی
ماشین ظرفشویی یکی از اختراعات مهم و تأثیرگذار در دنیای لوازم خانگی است که تحولی اساسی در سبک زندگی انسان‌ها به‌ویژه در قرن بیستم ایجاد کرد. اما این مسیر از یک ایده ساده شروع شد و تا رسیدن به نسخه‌های صنعتی، فراز و نشیب‌های زیادی داشت. در این مقاله به بررسی روند توسعه ماشین ظرفشویی، از اولین اختراع در قرن نوزدهم تا تولید اولین مدل‌های صنعتی می‌پردازیم.
اولین تلاش‌ها برای ساخت ماشین ظرفشویی
اولین اختراع ثبت‌شده برای شست‌وشوی مکانیکی ظروف، متعلق به جوئل هاوتون (Joel Houghton) در سال ۱۸۵۰ است. دستگاه او از چوب ساخته شده بود، با یک اهرم دستی کار می‌کرد و آب را روی ظروف می‌پاشید. با اینکه این اختراع در نوع خود جالب توجه بود، اما به دلیل طراحی ناکارآمد و عملکرد ضعیف، موفقیت تجاری نداشت و بیشتر یک نمونه اولیه محسوب می‌شود.
اختراع ماشین ظرفشویی واقعی؛ جوزفین کوکران
نقطه عطف واقعی در تاریخ ماشین ظرفشویی، در سال ۱۸۸۶ با اختراع جوزفین کوکران (Josephine Cochrane) رقم خورد. او بانویی آمریکایی بود که از شکستن ظروف چینی گران‌قیمتش توسط خدمتکاران خسته شده بود و تصمیم گرفت خود دستگاهی برای شست‌وشوی ایمن ظروف طراحی کند.
ویژگی‌های اختراع کوکران:
استفاده از فشار آب (به جای برس‌های مکانیکی)
ساخت محفظه‌هایی سیمی برای قرار دادن انواع ظروف
موتور مکانیکی برای چرخاندن ظروف در یک دیگ مسی
قابلیت شست‌وشوی ظرف با آب داغ و مواد شوینده
او در سال ۱۸۸۶ حق اختراع خود را ثبت کرد و شرکت Garis-Cochran Manufacturing Company را تأسیس کرد.
نمایش جهانی و آغاز تولید محدود
در نمایشگاه جهانی شیکاگو در سال ۱۸۹۳، ماشین ظرفشویی جوزفین کوکران به نمایش گذاشته شد و توجه بسیاری از هتل‌داران، رستوران‌ها و بیمارستان‌ها را به خود جلب کرد. این ماشین در ابتدا تنها در مکان‌های عمومی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گرفت، زیرا هم قیمت بالایی داشت و هم به اتصال آب گرم و برق نیاز داشت؛ امری که در خانه‌های آن زمان کمتر فراهم بود.
تکامل ماشین ظرفشویی تا مدل‌های صنعتی
پس از مرگ کوکران در سال ۱۹۱۳، شرکت او در مسیر پیشرفت باقی ماند و در نهایت به بخشی از برند معروف KitchenAid تبدیل شد. در سال ۱۹۴۹، اولین ماشین ظرفشویی مخصوص استفاده خانگی با برند KitchenAid روانه بازار شد، اما تا دهه ۱۹۵۰، استفاده از این دستگاه در منازل همه‌گیر نشد.
از دهه ۱۹۲۰ به بعد، شرکت‌هایی مانند Miele و Bosch در اروپا نیز وارد این حوزه شدند. اولین ماشین‌های ظرفشویی صنعتی واقعی که برای استفاده در مقیاس‌های بالا (رستوران‌ها، بیمارستان‌ها، آشپزخانه‌های صنعتی) طراحی شده بودند، در دهه ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ توسط شرکت‌های آلمانی و آمریکایی معرفی شدند. این دستگاه‌ها:
ظرفیت بالاتری داشتند
مجهز به پمپ‌های قدرتمندتر و دمای آب قابل کنترل بودند
و اغلب با سیستم خشک‌کن داخلی همراه بودند
جمع‌بندی
از اختراع ساده‌ای که توسط یک بانوی خلاق آمریکایی در قرن نوزدهم طراحی شد، تا ماشین‌های صنعتی تمام‌اتوماتیک قرن بیستم، ماشین ظرفشویی راهی طولانی و پراهمیت را طی کرده است. اگرچه هدف اولیه، کاهش کار دستی و محافظت از ظروف بود، اما با گذشت زمان این دستگاه به یکی از نمادهای بهداشت، صرفه‌جویی در زمان و مصرف آب تبدیل شده است.
